Nederlandse vertaling van het GAPS boek

Veel mensen zijn op zoek naar verbetering van hun gezondheid door het aanpassen van hun eetpatroon. Zelf ontdekte ik dat mijn darmklachten volledig verdwenen door mijn voeding aan te passen. Ik stopte met het eten van gluten en lactose en dat was een wereld van verschil. Wel is het zo dat ik door het schrappen van die voeding nog niet echt de onderliggende oorzaak heb aangepakt. Iets maakt dat ik geen gluten en lactose verdraag. (Of je überhaupt gluten zou willen eten is weer een ander verhaal want inmiddels ben ik er wel van overtuigd dat gluten voor veel mensen weinig goeds doen).

Het feit dat de darmen geen gluten of lactose goed kunnen verteren wijst op een disbalans en een niet goed functionerend darmmilieu, op darmflora die hun werk niet goed kunnen doen. Doen die darmflora niet wat ze horen te doen, dan kun je aan de bovenkant er nog zo veel goeds en gezonds in stoppen, aan de onderkant gooi je dat er zo weer uit zonder dat de gezonde en noodzakelijke dingen worden opgenomen door je lichaam.

Veel ziekte begint in de darmen. Ongezonde darmen veroorzaken veel fysiek en psychisch ongemak. Hoewel onze darmen natuurlijk schimmels en bacteriën horen te bevatten krijgen soms de verkeerde bacteriën en schimmels de overhand en zorgen ervoor dat er gifstoffen in ons lijf terecht komen. De verstoorde darmflora veroorzaken een lek in onze darmen: de verkeerde stoffen en soms zelfs onverteerde voedingsresten worden doorgelaten en tasten zo heel langzaam ons immuunsysteem aan en vergiftigen ons lijf en brein met ziekte als gevolg.

Het GAPS-dieet is een dieet dat er helemaal op gericht is om die darmflora te herstellen en de beschadigde darmen als het ware te resetten door ze eerst rust te gunnen en te laten ontgiften en dan door het eten van de voor de darmflora juiste voeding te laten aansterken en herstellen.

Dit dieet werd ontwikkeld door Dr. Natascha Campbell-McBride en was in eerste instantie een dieet dat bedoeld was voor ouders van autistische kinderen. Zelf moeder van een autistisch kind, ontdekte zij dat aanpassingen in de voeding voor grote resultaten zorgde. Het zette haar op het spoor van de link tussen ons fysieke en mentale gezondheid. Wat we eten en drinken heeft volgens de auteur niet alleen gevolgen voor ons lichaam, maar ook voor onze geest. En kan zo ook bepaalde klachten in standhouden.

Was het door haar ontwikkelde dieet oorspronkelijk bedoeld voor kinderen en volwassenen met autisme, dyslexie, ADD, ADHD, depressie en schizofrenie, gaandeweg bleek er ook een grote groep mensen met andere klachten er baat bij te hebben zoals mensen met darmklachten, prikkelbare darmsyndroom, uitputting en chronische vermoeidheid.

Het door haar geschreven boek 'Gut and Psychology Syndrome' is al jaren een grote hit en in veel talen vertaald. Een Nederlandse vertaling ontbrak tot nu toe helaas. Henderina Mantel, zelf voedingsdeskundige én GAPS-therapeut vertaalde het boek onlangs in het Nederlands. Naast GAPS-therapeut is Mantel ook ervaringsdeskundige, met behulp van het GAPS-dieet loste zij gezondheidsklachten bij zichzelf op waar ze al jaren mee liep.

Het dieet is interessant voor 4 groepen mensen (voor een volledige opsomming kijk hier)

1) Mensen met klachten en aandoeningen die met het functioneren van je hersenen te maken hebben  (denk aan depressie, migraine, autisme)

2) Mensen met klachten en ziekten die te maken hebben met een verstoord immuunsysteem (denk aan eczeem, voedselovergevoeligheid, astma)

3) Mensen met darmklachten of een darmziekte (ziekte van Crohn, Prikkelbare Darmsyndroom, Chronische diarree)

4) Mensen met een auto-immuunziekte of een ziekte met een sterke auto-immuuncomponent (denk aan Diabetes type 1, fibromyalgie, reuma, MS)


Wat houdt het dieet in? Het bestaat uit 3 fasen: 

• een introductiefase, waarbij je je richt op darmherstel en het vermijden van bepaalde producten. Deze fase heeft ook een ontgiftende functie. Je eet alleen producten waar mensen over het algemeen goed op reageren. Daarna voeg je stapsgewijs en heel voorzichtig de voorgeschreven producten toe en houd je in de gaten hoe je er op reageert. Je eet onder meer gefermenteerde voeding als probiotica en yoghurt die je zelf maakt en drinkt bouillon van botten
• het GAPS-dieet zelf waarbij je nog steeds alle bewerkte voeding vermijdt en vooral voeding eet die herstelt. De lijst van producten die je kunt eten is iets meer uitgebreid met uitzondering van de producten waarvan je na de introductie in de vorige fase merkte dat het nog niet ging. Het principe  is dat je deze fase langdurig - op zijn minst 2 jaar maar in sommige gevallen voor altijd - volhoudt waarbij je dus je lijf niet belast en alleen maar ondersteunt en voedt met dingen die je lichaam doen herstellen.
• tot slot heb je de afbouwfase waarbij je bepaalde voeding zoals granen en aardappelen weer voorzichtig introduceert

Het boek bevat naast het gedeelte met de behoorlijk pittige theorie (en dat ik soms wat moeilijk te volgen vind) veel praktische informatie zoals uitgebreide lijsten van welke voeding te vermijden of juist wat wel te eten in welke fase en veel recepten en uitgebreide informatie over het nemen van supplementen. Het bestaat uit 4 delen:

Deel 1 is vooral het theoriedeel  met informatie over aandoeningen die met behulp van het GAPS dieet kunnen worden verlicht, informatie over de darmflora en wat er gebeurt als die niet optimaal is en onder meer  het verband tussen het functioneren van onze darmen en wat er in onze hersenen gebeurt. Ik vind dit deel moeilijk leesbaar en soms moeilijk te volgen maar dat komt ook door de uitweidingen over schizofrenie en epilepsie, waar ik me niet door aangesproken voel.
Deel 2 gaat in op de behandeling zelf. Informatie over wat niet en wat wel eten met voedingslijsten, ca. 30 pagina's met basisrecepten en de daadwerkelijke stappen die je zet om het dieet te volgen. Je start bijvoorbeeld met een introductiedieet waarbij je maar liefst 6 fasen doorloopt voordat je start met het daadwerkelijke GAPS dieet, dat in veel gevallen minimaal 2 jaar moet worden volgehouden. Hoe lang de introductiefase duurt is vooral afhankelijk van hoe het lijft reageert en varieert van weken tot maanden. Ook vind je in dit deel aandacht voor supplementen die moeten worden ingenomen en het ontgiftingsproces. Hoe het komt dat we zoveel gif in ons lijf hebben en hoe dit de werking van de darmen kan verstoren.
Deel 3 gaat onder meer in op het voorkomen van bepaalde klachten die veel mensen die het GAPS-dieet gaan volgen hebben, bijvoorbeeld oorontstekingen als kind of voortdurende verstopping. De hausse aan kinderen met antibioticakuren en oorbuisjes wegens chronische oorontstekingen zou vooral worden veroorzaakt door een verkeerde flora in de neus- en keelholte. Hier is ook weer een verband met voeding. Ook is er aandacht voor genetische aandoeningen, of wat als genetische aandoeningen wordt beschouwd maar waarbij er ook een verband zou kunnen zijn met voeding. Het gaat te ver om er hier uitgebreid op in te gaan maar de auteur verwijst naar het feit dat in veel families waar bijvoorbeeld autisme voorkomt, ook vaak een geschiedenis is van auto-immuunaandoeningen en een moeizame of verstoorde spijsvertering en geeft daar haar visie op. Volgens haar kan de enorme toename aan degeneratieve ziekten niet allemaal te wijten zijn aan 'slechte genen'. Zeker niet gezien hoe we leven en eten, denk aan bewerkt voedsel, chemicaliën in onze voeding en in verzorgingsproducten. Ze benadrukt hierbij het verschil tussen genetische aanleg en genetische oorzaken.
Deel 4 gaat  onder meer over het GAP dieet en het krijgen van een baby,

Wat wel en wat niet?

Heel concreet, als je het GAPS-dieet gaat volgen, dan neem je (in veel gevallen voorlopig maar soms voor altijd afhankelijk van hoe je lichaam reageert) afscheid van: 

• alle soorten graan, ook glutenvrije soorten als quinoa
• zetmeelrijke groenten zoals aardappel, pastinaak, bataat
• suiker
• zetmeelrijke bonen en erwten (en dus ook taugé)
• lactose (zoals melk, yoghurt die je in de winkel koopt, zure room en crème fraîche (en ook ijs op basis van room)
• alle bewerkte voeding

Het boek is bedoeld voor mensen die niet bang zijn zich te verdiepen in de oorzaak van hun klachten en die over een stevige dosis discipline en doorzettingsvermogen beschikken. Sommige mensen zullen wellicht moeite hebben met de veronderstelling dat ziekten als autisme of depressie kunnen worden verlicht door voeding aan te passen. Maar het is wel een feit dat daar in de wetenschap op dit moment veel aandacht voor is. Zo is er in de Paleohoek ook aandacht voor dit verband, wees Remko Kuipers in zijn boek 'Het Oerdieet' ook op dit verband. En las ik tijdens het schrijven van dit stuk het nieuws dat onderzoekster Esther Nederhof gaat onderzoeken of er een verschil is in lichamelijke en psychische klachten als je volgens de schijf van vijf eet of het paleodieet volgt. Nederhof vermoedt ook verbanden tussen het verdwijnen van depressie en het volgen van een paleodieet. Nu is het paleodieet niet gelijk aan het GAPS-dieet maar er zijn wel veel overlappingen en ik wil hierbij maar aangeven dat er ontwikkelingen gaande zijn die verder gaan dan 'slik er maar een pilletje voor'. Voeding wordt steeds meer gezien als een soms heel erg bepalende factor.

De Nederlandse vertaling van het boek kost €27,50 en is verkrijgbaar via de site gapsboek.nl maar ook gewoon bij B.ol. Om te vieren dat de Nederlandse vertaling nu beschikbaar is mag ik van de vertaalster Henderina Mantel 1 exemplaar gratis weggeven! Wie o wie? Wil je hiervoor in aanmerking komen stuur dan een mail naar echtetenpuurkoken@gmail.com. Je kunt reageren tot en met 5 augustus. De winnaar wordt via loting bepaald dus je hoeft geen ellenlange motivatie te sturen om te vertellen waarom juist jij in aanmerking wenst te komen.

Tot slot neem ik de vrijheid om je te wijzen op het volgende: Henderina Mantel die het boek heeft vertaald, werkt zoals gezegd als GAPS-therapeut. Ben je wel geïnteresseerd in het dieet om op deze manier je problemen aan te pakken maar doe je dat liever niet alleen, dan kun je bij haar ook een traject van 3 maanden volgen genaamd 'Baas in eigen darmen' waarbij ze je stap voor stap helpt. Ik heb zelf inzage in dit traject gehad en input mogen leveren en was onder de indruk van de vooral hele praktische informatie die je als deelnemer ontvangt. Ze maakt echt een vertaalslag van de soms pittige theorie naar de praktijk. Kijk eens op haar site: echtgezondeten.nl